Metro 2033.

Świat po zagładzie atomowej, przeżyli nieliczni, którym udało się schronić w korytarzach metra. Śpią w namiotach na nieczynnych już stacjach, hodują świnie i grzyby, żyją w pełnej gotowości do obrony swojej stacji przed intruzami z powierzchni, na której ciągle szaleje promieniowanie.

Tak wygląda uniwersum w powieści Metro 2033 Dmitrija Głuchowskiego. Autor zaczął ją pisać będąc na studiach. W pierwotnej wersji główny bohater - Artem, ginął trafiony przez pocisk, co nie podobało się wydawcom, którzy odmówili publikacji dzieła. Głuchowski postanowił umieścić je w internecie, a jego opowieść szybko zdobyła sobie rzesze fanów, którzy również byli rozczarowani jej zakończeniem. Autor zrobił więc literacki eksperyment i przeredagował powieść, konsultując każdy rozdział z czytelnikami, wśród których byli pracownicy metra, inżynierowie, a nawet wojskowi . W tej formie Metro 2033 zostało wydane, a jego stutysięczny nakład rozszedł się w niecały kwartał - był to najlepszy debiut literacki w 2007 roku. 

Zdjęcie pochodzi ze strony metro2033.pl

W literaturze rosyjskiej fantastyka zakorzeniła się na dobre kilkadziesiąt lat wcześniej. Reżim komunistyczny stwarzał dobre warunki do jej rozwoju - w ten sposób można było obejść cenzurę i w zawoalowany sposób pisać o problemach społeczno-politycznych. Jednak na tle innych utworów czy to powieści braci Strugackich czy antyutopii My Zamiatina, Metro wypada raczej mrocznie, ale i bardziej realnie. Stacje są jak osobne państwa, z różnym ustrojem politycznym, od faszystowskiego po anarchistyczny, walczą ze sobą, tworzą sojusze. Zaś ich mieszkańcy bywają wyznawcami przeróżnych religii i sekt. 

Po Metrze 2033 powstało Metro 2034, powieść rozgrywająca się w tych samych tunelach dawnego moskiewskiego metra, ale mająca już innych bohaterów i opowiadająca zupełnie inną historię. Obie książki zapoczątkowały serię Uniwersum Metro 2033, można by rzec, że eksperyment, którego podjął się Głuchowski trwa nadal - inni autorzy wydają książki, których akcja dzieje się w wykreowanym przez niego postapokaliptycznym świecie, w którym ludzie żyją w podziemnych tunelach i bunkrach. Do dziś powstało ich ponad 50, nie wszystkie rozgrywają się w Moskwie, ale również w innych rosyjskich i europejskich miastach. Akcja jednej z nich dzieje się w Krakowie (Dzielnica Obiecana, autor: Paweł Majka). Na motywach powieści powstała także gra komputerowa.

O Metrze, szklanym suficie na Zachodzie, mądrym patriotyzmie i nowej książce można przeczytać w niedawno udzielonym wywiadzie z Dmitrijem Głuchowskim.